وقتی ماه حج فرا میرسد دل آدم یاد منی و مسجد الحرام و مسجد النبی میکند.  یاد سرزمین حجاز هوش از سر آدم می رباید.  به قول دکتر نشوادیان  هیچ سفری چون سفر حج نیست. امیدوارم که این آل سقوط دست از لجاجت بردارند و راه این سفر استثنایی را برای ایرانیان هموار کنند. امشب پس از چند سال به جلسه قرائت قرآن همولایتی ها یعنی قره بنیادی های مقیم اراک  رفتم و بحث به سوره صافات رسیده است.  آیه 102 تا 107  داستان ذبح کردن فرزند حضرت ابراهیم بحث شده است."و چون در کار و کوشش به پای او رسید گفت ای فرزندم من در خواب دیده ام که سر تو را می برم بنگر که در این کار چه می بینی؟ گفت پدر جان آنچه فرمانت داده اند انجام بده که بزودی مرا بخواست خداوند از شکیبایان خواهی یافت."  .....
مفسران از جمله میبدی زمخشری و ابوالفتوح در باره این که قربانی مورد اشاره در آیات 102 لغایت 107 این سوره اسماعیل یا اسحاق هستند، بحث کرده اند. البته من فکر میکنم مولانا اعتقاد داشت که ذبیح همان اسحاق است زیرا در شعر این کیست این کیست این می گوید اسحاق و قربان توام.  اما این سه بزرگوار استدلالهای جالبی آورده اند که ذبیح الله  به احتمال قریب به یقین   حضرت اسماعیل علیه السلام جد حضرت رسول است از آن جمله:  
اول  آنکه ابن عباس و محمد بن کعب قرضی و جماعتی از تابعین بر آن بوده اند که مراد از ذبیح، حضرت اسماعیل(ع) بوده است و درثانی از حضرت رسول روایت شده است(ابن عباس  هم این روایت را نقل کرده است ) که حضرت فرمودند " انا ابن ذبیحین "(من فرزند دو ذبیح هستم) که مراد از آن یکی جد بزرگش اسماعیل و دیگری پدرش عبدالله است  که عبدالمطلب نذر کرده بود اگر چاه زمزم به آب رسد یکی از فرزندان خود را  قربانی کند، سپس هنگام وفای به نذر بنی هاشم نگذاشتند و به او گفتند بجایش شتر ذبح کن و قرعه بین عبدالله و شتر و بنام عبدالله و عبدالله و ده شتر بنام عبدالله تا رسید به عبدالله و صد شتر و او صد شتر بجای عبدالله قربانی کرد و از آنموقع دیه انسان  شد صد شتر (زمخشری و ابوالفتوح ) و سومین دلیل در همین سوره بعد از تعریف ماجرایی که پدر و پسر سربلند از این امتحان عظمی بیرون آمدند خداوند میفرماید و بشرناه  باسحاق یعنی تا کنون اسحاق نبوده است و الان بشارت زاده شدنش داده شده است.  آیه 107 و فدیناه  بذبح عظیم( و بجای او قربانی بزرگی را به فدیه پدیرفتیم)‌ غالب مفسران شیعه و اهل سنت در اینجا گفته اند که مراد از ذبح عظیم اینجا قوچ است و علامه طباطبایی(ره)  فرموده‌اند چون این ذبح به امر الهی بوده است لذا عظیم است وگرنه خود ذبح فی النفسه عظیم نبوده است. و میبدی بر آنست که این قوچ قربانی هابیل بوده است و سالها در بهشت چرا کرده است به همین خاطر عظیم است و از ملامحسن فیض کاشانی در تفسیر صافی و دیگر مفسران شیعه در عیون اخبار الرضا  نقل شده است که مراد از ذبح عظیم حضرت سید الشهدا علیه السلام  است که از ذریه ابراهیم است و او قربانی عظیمی بود که جانشین ذبح اسماعیل را گرفت.